Iris Hannema
Door: Nanneke van der Heide
Blijf op de hoogte en volg Nanneke
15 September 2017 | Tanzania, Kasulu
Achteraf zou ik zeggen: had je nou niet zo laten meeslepen en was lekker dolfijnen gaan tellen op Zanzibar of biefstuk gaan eten in Kaapstad. Maar zo ben ik niet. Ik neem graag de moeilijkste weg."
Dus Iris, ik ben de doorgesneden toerist die de voorgeschreven regels opvolgt, met keurig georganiseerde groepsreizen meegaat, dolfijnen gaat tellen op Zanzibar en biefstuk gaat eten in Kaapstad...?! Jij bent braaf en ik ben... STOER. Want ik ben 21 jaar en ben al 4 maanden van huis en mis soms mijn familie, maar ik heb mijn ticket niet omgeboekt en kom straks met een glimlach thuis. DUS. Dan maar een volger. Ik heb nog zoveel jaren voor me om net als jij, Iris, in het diepe te springen en in plaats van waar iedereen rechts afslaat, de linkse baan te nemen. Mijn tijd komt nog wel.
~~
Iris Hannema over vrijwilligerswerk:
"Nu ik inmiddels weet wat voor type blanken er in West-Afrika zijn, snap ik de Senegalese houding wel. Iedereen die hier arriveert komt om te 'helpen'. Ontwikkelingshulp. Zichzelf helpen. Hun cv opkalefateren. Pennen uitdelen. Haartjes wassen. Moderne zendelingen die geloven dat iedereen Engels moet leren spreken. Wc's bouwen omdat ze zelf zo graag op een porseleinen pot zitten, maar of de bevolking dat ook wenst wordt niet gevraagd. Slechts vier tomaten in een winkel is 'zielig voor de verkoper', dus geef hem een gratis zonnepaneel. En dan de Enfelse juffrouwen, gepikeerd omdat hun leerlingen niet op komen dagen. Boze Hollanders omdat kinderen de pennen, helemaal uit Holland, verkopen in plaats van ermee aan het dichten te slaan. Het met studentenvereniging gebouwde klaslokaal staat eindelijk, zitten die rotkinderen liever buiten. Of jonge studentes uit West-Europa die negertjes gaan helpen 'omdat ze zulke mooie witte tanden hebben als ze lachen'. Geen geintje, ik heb ze ontmoet. Ook voor hen geldt: onder de bank van je auto schuilem tot ze voorbij zijn. Alsof Afrikanen in de regel infantiel zijn. Ik wilde mijn moeder vroeger ook 'alleen maar helpen' en maakte vervolgens alles kapot. Ik bedoelde het niet zo, maar deed het wel.
Armoede aanschouwen is iets waar ik ook heel erg aan moest wennen. Het is vreselijk en oneerlijk als kinderen met hongerbuikjes hun handjes ophouden omdat ze te eten willen krijgen. Maar als je alles pertinent zielig vindt, kun je hier beter niet naartoe komen. Na deze reis geloof ik dat hoe je omgaat met armoede meer over jezelf zegt dan over de boehoe-arme Afrikanen.
"Wat gaat er nu al fout?
"Maar wat kan ik er nou doe-oen? Glad ijs, maar móét je perse wat doen als je op reis bent? Waarom kunnen wij niet naar Afrika reizen en het meemaken, ervaren, in ons opnemen? Hoeveel reizigers in Ouagadougou spreken met zichzelf af om thuis nooit meer te mopperen over de Parodontax die van je tandenborstel af glijdt? En wie houdt zich daar voor altijd aan? Precies."
Oké, je hebt gelijk Iris...
~~
Ik heb dit niet voor niks geciteerd. Ik vind het namelijk vrij opvallend hoe er over het ontwikkelingswerk wordt gesproken. Toen ik nog in Kaapstad was, kwam ik op een avond in de bar een Nederlandse man tegen. Hij was zelf geen marinier, maar zat wel in die branche. Mijn gehoor is nogal slecht, dus ik sta in de kroeg de helft van de tijd ja te knikken en WAT?! te roepen. Ik heb zijn achtergrond in ieder geval niet echt opgeslagen in mijn bovenkamer. Hij was zo cynisch als de pest. Toen ik zei dat ik tien weken vrijwilligerswerk had gedaan, lachtte hij me vol in mijn gezicht uit. Ik was perplex. Hij zei met een Alkmaars accent: "Ach, wat leuk nou joh! Daar heb je zeker mooi wat euro's voor neergelegd" Ik wist niet wat ik moest zeggen, dus bevestigde ik zijn antwoord. "Het geld was voor onderdak en coaching en ik heb zelf gezien waar ze mijn geld aan spenderen." De man bleef dom lachen en ik merkte aan hem dat hij het allemaal dikke onzin vond. Hij zei: "En jij dacht dat het beter zou zijn om mama en papa achter te laten en hier iets goeds te kunnen doen voor de zielige mensjes? Nou, bravo!" Ik voelde me niet op mijn gemak bij die vent en vond diep in mijn hart dat ik mij niet hoefde te verantwoorden tegenover hem. Wat dacht ie kerel wel niet? Dat ik er niet over na gedacht heb? Ik heb genoeg research gedaan en bewust besloten voor een kleinschalig project, waar mijn centjes van al mijn harde werken, op de juiste plaats terechtkomen en niet bij een grote organisatie waarvan de werknemers betaald worden van mijn centjes. Ook heb ik me heel sterk afgevraagd hoe het zit met de hechtingsproblematiek rondom de (wees)kinderen. Er zijn vaak heel veel vrijwilligers voorbij gekomen in hun leven en hoe jonger ze zijn, hoe groter de problemen rondom hechting. De kinderen van Palm Tree hebben pas toen ze 'iets' ouder waren (volgens mij was de jongste zes jaar). De basis van een goede hechting van een kind wordt opgebouwd in de eerste levensjaren.
En sowieso, ik kan thuis blijven met het idee dat ik de druppel op de gloeiende plaat ben (hoop dat ik het goede spreekwoord gebruik bij deze situatie haha!), maar daar schiet niemand wat mee op. Natuurlijk geloof ik erin dat een mens zichzelf moet leren redden en niet afhankelijk moet zijn van een hulpverlener die tijdelijk geluk en plezier komt overbrengen. Dat is super ongezond. Alleen weet ik niet hoe ik het ontwikkelingswerk-probleem moet oplossen. Ik heb dat losgelaten. Het is niet mijn probleem. Hetzelfde geldt voor vechtscheiding van Heit en Mem. Daar kan ik ook niets aan veranderen. Al vecht en schreeuw ik mee, het heeft geen zin.
Ik doe wat goed voelt voor mij. Niet voor mijn cv, niet voor mijn fotoboek, niet voor mijn vrienden. Ik doe het voor de kinderen, papa's en mama's, opa's en oma's die niet zielig zijn maar wel aandacht nodig hebben. Er verandert waarschijnlijk niets nadat ik langs ben geweest. Dat maakt me geen bal uit. Toen ik er was heb ik ze aan het lachen gemaakt, hun hart geraakt, naar de soms gruwelijke verhalen geluisterd en een schouderklopje gegeven. Dát telt voor mij wel degelijk. PUNT UIT.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley